«Περί τῆς τελέσεως βαπτίσματος τέκνου γεννηθέντος ἐκτός γάμου ἤ τέκνου τελούντων τῶν γονέων αὐτοῦ ἐν διαστάσει»

Ἀ­ριθμ. Πρωτ. 1706

Ἀ­ριθμ. Δι­εκπ. 989 

Ἐν Χίῳ τῇ 8ῃ Σεπτεμβρίου 2014

Τό Γενέθλιον τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου 

ΕΓΚΥΚΛΙΟΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 

Πρός 

Τόν Ἱ­ε­ρόν Κλῆ­ρον 

τῆς κα­θ' ἡ­μᾶς Ἱ. Μη­τρο­πό­λε­ως 

Διά τοῦ παρόντος, ἀποστέλλομεν ὑμῖν, συνημμένως, τό ὑπ’ ἀριθ. 4170/1804/1-9-2014 Ἐγκύκλιον Σημείωμα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ θέμα: «Περί τῆς τελέσεως βαπτίσματος τέκνου γεννηθέντος ἐκτός γάμου ἤ τέκνου τελούντων τῶν γονέων αὐτοῦ ἐν διαστάσει», πρός ὑμετέραν ἐνημέρωσιν καί διά τά καθ’ ὑμᾶς. 

Ἐντολῇ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου

Ὁ Γενικός Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος

+Πρωτοπρ. Δημήτριος Κ. Γεόμελος 

Ἀριθμ. Πρωτ. 4170

Ἀριθμ. Διεκπ. 1804

Ἀθήνῃσι 1ῃ Σεπτεμβρίου 2014 

Πρός 

Τήν Ἱεράν Ἀρχιεπισκοπήν Ἀθηνῶν καί 

Τάς Ἱεράς Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Ἐκ Συνοδικῆς Ἀποφάσεως, ληφθείσης ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 27ης μηνός Αὐγούστου ἐ.ἔ., γνωρίζομεν ὑμῖν, ὅτι ἡ Ἱερά Σύνοδος, ἐν τῇ ῥηθείσῃ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς, καί ἐξ ἀφορμῆς τοῦ συχνάκις ἀνακύπτοντος ζητήματος τῶν νομίμων προϋποθέσεων βαπτίσεως τέκνου γεννηθέντος ἐκτός γάμου ἤ τέκνου τελούντων τῶν γονέων αὐτοῦ ἐν διαστάσει, ἀπεφάσισεν τά ἀκόλουθα :

Α. Προκειμένου περί τέκνου γεννηθέντος ἐκτός γάμου τῶν γονέων του καί ἀναγνωρισθέντος ὑπό τοῦ πατρός του ἑκουσίως ἤ δικαστικῶς, τό ἄρθρον 1515 Ἀστικοῦ Κώδικος (ΑΚ) προβλέπει ὅτι ἡ γονική μέριμνα τοῦ ἀνηλίκου τέκνου ἀσκεῖται ὑπό τῆς μητρός του καί α) εἰς περίπτωσιν ἑκουσίας ἀναγνωρίσεώς του ὁ πατήρ ἀποκτᾶ γονικήν μέριμναν, ἀλλά τήν ἀσκεῖ μόνον ἐάν ἔπαυσεν ἡ γονική μέριμνα τῆς μητρός ἤ ἐάν αὐτή ἀδυνατεῖ νά τήν ἀσκήσῃ, ἐν ᾧ β) εἰς περίπτωσιν δικαστικῆς ἀναγνωρίσεως τῆς πατρότητος, κατά τήν ὁποίαν ἀντεδίκησε ὁ πατήρ, ἀποκτᾶ καί οὗτος γονικήν μέριμναν, ἀλλά δέν τήν ἀσκεῖ οὔτε ἀναπληροῖ τήν μητέρα εἰς τήν ἄσκησίν της, εἴ μη μόνον κατόπιν δικαστικῆς ἀποφάσεως, ἐάν τό ἐπιβάλλῃ τό συμφέρον τοῦ τέκνου, καί ἐφ' ὅσον ἔπαυσεν ἡ γονική μέριμνα τῆς μητρός ἤ αὐτή ἀδυνατεῖ νά τήν ἀσκήσῃ ἤ ὑπάρχῃ συμφωνία τῶν γονέων.

Ἐν ὀλίγοις, εἰς περίπτωσιν τέκνου γεννηθέντος ἐκτός γάμου τῶν γονέων καί ἀναγνωρισθέντος ἑκουσίως ἤ δικαστικῶς, ἡ γονική μέριμνα ἀνήκει μέν εἰς ἀμφοτέρους τούς γονεῖς, ἀσκεῖται ὅμως μόνον ἐκ μέρους τῆς μητρός. 

Tό ἀνωτέρω γεγονός ὅμως, κατά τήν ἄποψιν τῆς νομολογίας τῶν ἑλληνικῶν δικαστηρίων (Ἄρειος Πάγος 1321/1992, Ἐφετεῖον Ἀθηνῶν 4287/2005, ΜονΠρωτΧίου 432/2013), δέν χορηγεῖ εἰς τήν μητέρα τό δικαίωμα παρακάμψεως τῆς συμφώνου γνώμης τοῦ ἀναγνωρισθέντος ὡς πατρός προκειμένου περί τοῦ βαπτίσματος τοῦ τέκνου, διότι ἡ ἐπιλογή τοῦ θρησκεύματος τοῦ τέκνου εἶναι ζήτημα, τό ὁποῖον ἀνήκει εἰς τόν πυρῆνα τῆς γονικῆς μερίμνης, ὡς ἀφορῶν βασικόν στοιχεῖον τῆς προσωπικότητός του. Ἑπομένως, ἀκόμη καί ἐάν πρόκειται περί τέκνου γεννηθέντος ἐκτός γάμου τῶν γονέων του καί ἐφ' ὅσον ἡ πατρότης ἔχει ἀναγνωρισθῆ, μολονότι ἡ γονική μέριμνα ἀσκεῖται μόνον ὑπό τῆς μητρός, τό δικαίωμα καθορισμοῦ τοῦ θρησκεύματός του ἀνήκει ἐξ ἴσου καί εἰς τούς δύο γονεῖς καί δέον νά μήν τελεῖται τό βάπτισμα, ἐάν δέν ὑφίσταται συμφωνία τῶν γονέων περί τοῦ βαπτίσματος ἤ δικαστική ἀπόφασις, ἡ ὁποία νά ἐπιλύῃ τήν διαφωνίαν τῶν γονέων.

Τά αὐτά ἰσχύουν καί εἰς περίπτωσιν διαζυγίου ἤ διακοπῆς τῆς ἐγγάμου συμβιώσεως τῶν γονέων (ΑΚ 1513, 1514). Ἀκόμη καί ἐάν, δυνάμει δικαστικῆς ἀποφάσεως ἤ συμφωνίας τῶν γονέων, ἡ ἐπιμέλεια τοῦ προσώπου τοῦ τέκνου ἔχει ἀνατεθῆ εἰς ἕνα τῶν γονέων, ἀπαιτεῖται διά τούς ἀνωτέρω λόγους ἡ συμφωνία ἀμφοτέρων τῶν γονέων ἐπί τῆς τελέσεως τοῦ βαπτίσματος. 

Ἐντολῇ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου

Ὁ Ἀρχιγραμματεύς

† Ὁ Διαυλείας Γαβριήλ